ÇOCUKLUK ÇAĞINDA ATESLİ HASTALIKLAR ve BESLENME
ÇOCUKLUK ÇAĞINDA ATESLİ HASTALIKLAR ve BESLENME
Çağımızda gelişmekte olan ülkelerde ateşli hastalıklar çocukluk çağı için başta gelen ölüm nedenleridir. Bu sonucun temelini oluşturan başlıca faktörler şunlardır.
- Kötü çevre koşulları
- Yetersiz ve dengesiz beslenme
- Temel hijyen bilgisindeki eksiklik
- Besin hazırlama ve saklama yöntemlerindeki eksiklik ve yanlışlıklardır.
Bu dersimizde çocukluk çağında karşılaşılan başlıca hastalıklarda nasıl beslenme uygulanacağını görelim.
ATEŞLİ HASTALIKLAR
Ateşli hastalıklar hastalığın türüne ve vücutta yerleştiği yere göre isim alırlar .Bunlar;
- Menenjit
- Üst ve alt solum yolları ve akciğerlerin ateşli hastalıkları,
- Deri, böbrek ve kaslarda görülen hastalıklar
- Kızıl, Kızamık, difteri, boğmaca, su çiçeği, ishaller, kolera gibi oldukça önemli sağlık sorunlarını yaratan bir gruptur.
Resim 1. Yeterli ve dengeli beslenme çocukluk çağındaki birçok hastalığı önler.
ATEŞLİ HASTALIKLARDAN NASIL KORUNURUZ?
Kişiyi ateşli hastalıklardan korumak için beslenme durumunun düzeltilmesi gerekir.
İlk 4-6 aylık dönemde bebeğin anne sütü ile yeterli bir şekilde beslenmesi ve bunun 6-12 ay arasında ek besinlerle devam etmesi, yaşamın ilk yılında oluşabilecek enfeksiyonların, yani ateşli hastalıkların önlenmesinde etkili bir yoldur.
Ayrıca şu kurallar yaşam biçimi haline getirilmelidir.
- Temiz su kullanılması yada suyun kaynatılarak içilmesi
- Bireysel temizlik kurallarına uyma
- Besin hazırlamada temizlik
- Sağlıklı beslenme
ATEŞLİ HASTALIKLARIN BESLENME DURUMUNA ETKİSİ
Ateşli hastalıklar 3 ayrı şekilde beslenme durumuna olumsuz etkide bulunur. Bunlar
- İştahsızlık, bulantı ve kusma hastanın besin alımını güçleştirir.
• İlaç tedavisi ve barsak enfeksiyonları besinlerin sindirim ve emilimini güçleştirir.
Resim 2. Ateşli hastalıklar hem sağlığı hem de beslenme durumunu bozar.
- Vücut organlarının çalışması hızlanır, vücut dokularının yıkımı ve besin öğelerinin vücuttan atımı artar. Örneğin ishalde A ve C vitamini, demir ile çinkonun vücuttaki miktarı bu şekilde azalır.
Böylece yeterli protein alınamaması zayıflığa ve güçsüzlüğe neden olabilir
ATEŞLİ HASTALIKLARDA NASIL BESLENME YAPILMALIDIR?
Beslenme planı, hastanın ağızdan gıda alabilme durumuna, sindirim sisteminin çalışma durumuna, ishal, kusma ve bulantı durumuna, idrarla atılan üre, kan elektrolitler ve sıvı durumuna göre yapılır.
Çok ağır hastalık durumlarında ağızdan beslenemeyen hastalara damardan beslenme uygulanır. Bu uygulama hastane koşullarında olmalıdır. Yine ağızdan beslenemeyen hastalara burundan mideye gönderilen bir tüple sıvı besinler verilir.
Ağızdan beslenebilen hastalara hastalığın seyrine uygun beslenme uygulanır. Bu beslenmede süt, yoğurt, tuzlu ayran, sütlü tatlılar, sebze çorbaları, bal, pekmez verilebilir.
Hastanın ateşi düşüp besin alımı iyileştikçe diyete daha katı besinler, etli sebze yemekleri, ızgaralar, pilav, makarna gibi yemekler eklenebilir.
ATEŞLİ HASTALIKLARDA YEMEK HAZIRLAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Hastalığın ilk döneminde vücuttan kaybolan besin öğelerinin ve azalan vücut ağırlığının iyileşme döneminde yerine konması iyileşmeyi kısaltır.
Ateşli hastalıklarda dengeli ve yeterli beslenme, alınan ilaçların olumsuz etkisini de önlediği gibi vücuttaki besin depolarının boşalmasını, ağırlık kaybının en az düzeyde tutulmasını sağlar.
Bu nedenle hasta sürekli izlenmeli, yemek almasının zorluğu düşünülerek yoğunluk yönünden az, besin öğeleri açısından zengin besinlerin seçimi yapılmalıdır.
Ayrıca yemeklerin temiz koşullarda hazırlanması gerekir. Kullanılan sular temiz olmalıdır.
Yemeklerin görünüşü ve yiyimi hastanın âzalan iştahını açıcı, hoşa gidici ve hastanın beslenme alışkanlıklarına uygun olmalıdır.
Besinler sık aralıklarla az miktarda verilmeli, besin alımı kolaylaştırılmalıdır.
