Bu dersten itibaren kooperatifçilik konusunda sadece tarımsal amaçlı kooperatifler ele alınacaktır.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanununa göre tarımsal amaçlı kooperatiflerin kuruluş, organizasyon ve denetim görevi Tarım ve Köyişleri Bakanlığına verilmiştir.
KOOPERATİFLER KANUNU'NA GÖRE KURULUŞU YAPILAN TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLER HANGİLERİDİR?
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu'na göre kuruluşu yapılan tarımsal amaçlı kooperatifler şunlardır:
1. Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
2. Sulama Kooperatifi
3. Su Ürünleri Kooperatifi
Pancar Ekicileri Kooperatifi
TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?
Tek tip çok amaçlı kooperatif modelinin en güzel örneği olan; Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin amacı;
- Ortaklarının tarımsal üretimlerini geliştirmek,
- İhtiyaçları ile ilgili temin, tedarik, işletme, pazarlama ve değerlendirme faaliyetlerinde bulunmak,
- Ortaklarının ekonomik ve sosyal yönden gelişmelerine yardımcı olmak, ekonomik gücünü arttırmak.
- EI ve ev sanatları ile tarımsal sanayiinin gelişmesini sağlayıcı tedbirleri almaktır.
Tarımsal Kalkınma Kooperatifi bu amacı gerçekleştirmek üzere ana sözleşmesinde 18 madde halinde yazılı bulunan çalışma konularından ortaklarına faydalı olabilecek herhangi birini/birkaçını seçer ve bu konuda en iyi şekilde hizmet vermeye çalışır.
Şekil 1. Süt işleme ünitesine sahip bir tarımsal kalkınma kooperatifi.
Şekil 2. Ortaklarının tüketim ihtiyaçlarına da cevap veren bir
Tarımsal kalkınma kooperatifi.
Şekil 3. Seracılık projesi uygulayan bir tarımsal kalkınma kooperatifi.
SULAMA KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?
Sulama kooperatifinin amacı:
Devletçe ikmal edilmiş veya edilecek sulama tesislerinden veya her ne suretle olursa olsun tarım sahalarından çıkarılacak suyun ziraatta kullanılması ile ilgili arazi tesviyesi, tarlabaşı kanalları, tarla içi sulama ve drenaj gibi zirai sulama tesislerini kurmak,
Kurulmuş olan sulama tesislerini işletmek, işlettirmek ve bakımını yapmak ve yaptırmaktır.
Sulama Kooperatifi bu amacı gerçekleştirirken Köy Hizmetleri teşkilatıyla işbirliği yaparak ortaklarına sulama konularında teknik yardım sağlar, münavebe bitkilerinin ekimi için yardımcı olur.
Şekil 4. Sulama kooperatifi idare binası.
Şekil 5. Elektropompaj'la sulama suyu temin edilen bir kooperatif tesisi.
SU ÜRÜNLERİ KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?
Su ürünleri kooperatifinin amacı;
- Her türlü su ürünlerinin istihsal, işleme, depolama, pazarlama konularında ortaklarına hizmet vermek,
- Ortaklarının balık ve diğer su ürünlerini avlama faaliyetini düzenlemek ve yönetmektir.
Şekil 6. Su ürünleri kooperatiflerinin faaliyetleri.
Şekil 7. Su ürünleri kooperatiflerin faaliyetleri.
Şekil 8. Su ürünleri kooperatiflerin faaliyetleri.
PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFİNİN AMACI NEDİR?
Pancar Ekicileri Kooperatifinin amacı,
Toprak hazırlığı, ekim işleri, pancar ve diğer tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, korunması, dekar veriminin arttırılması konularında gerekli tedbirleri alır ve ortaklarının yararlı bilgiler edinmesine yardımcı olur.
Ortaklarını ilgilendiren tarımsal faaliyetlerin ve kooperatif amaçlarının geliştirilmesi yolunda şeker fabrikalarının merkez ve bölge teşkilatı ile ilişki kurarak gereğinde işbirliği yapmaktır.
Şekil 9. Pancar ekim alanı.
Şekil 10. Pancar Ekicileri Kooperatifi binası ve satış mağazası.
Şekil 11. Pancar Ekicileri Kooperatiflerinin teslim ettiği ürünlerin
islendiği tesisler.
