Meyve Ağacı Dipkurtları

(Capnodis spp.)

Meyve ağaçlarının  kök boğazı ve toprak altı bölgesinde zararlı olan bu böceğin erginlerinin kanatları oldukça sert yapıdadır. Sıcak ve güneşli havalarda gürültü ile düz bir hat üzerinde uçar ve dönemeçlerde büyük kavis çizer. Yaklaşıldığında ağacın veya dalın ekseni etrafında dönerek saklanmaya çalışır, yakalanacağı anda ayaklarını vücudunun altına çekerek ölü taklidi yapar ve kendini toprağa atarak kuru yapraklar ve otlar arasında gizlenir.

Ergin dişi yumurtalarını tek tek veya 5-10 ve büyük gruplar halinde kök boğazına yakın ağaç gövdesindeki çatlaklara, kabuk aralarına, antepfıstıklarında aşı gözlerine veya kök boğazı civarındaki toprağa koyar. Köklerde beslenerek olgunlaşan larvalar, kök boğazında pupa olur ve bu pupalardan bir yıl içinde iki ayrı dönemde ergin çıkışı görülür. Birinci dönem ergin çıkışı Temmuz-Ağustos aylarında, ikinci dönem ergin çıkışları ise Ekim-Kasım aylarında olur. Kışı ağaç kovuklarında, yaprak altında ve toprakta hareketsiz olarak geçiren erginler; ilkbaharda aşı gözü ve taze sürgünlerde oburca beslenip, sıcaklık 25-26  ^oC’ nin üstüne çıktığında çiftleşir ve yumurta bırakır. Temmuz-Ağustos ayında çıkan erginler yumurtalarını Eylül-Ekim aylarında, Ekim-Kasım ayında çıkan erginler yumurtalarını bir sonraki Haziran-Temmuz aylarında bırakır. Kültür ortamında bir dişinin 2000 den fazla yumurta bıraktığı görülmüştür. Yumurtadan çıkan larvalar köke girerek kök kabuğunun altındaki kambiyumla beslenir. Daha sonra kök boğazında pupa olurlar. İki yılda 1 döl verirler.

Özellikle taş çekirdekli meyve ağaçları, antepfıstığı ve badem ağaçlarında zararlıdırlar. Kök kabuklarının altında larva zararının olması, ağaçların kök boğazında veya kök boğazının civarında  toprakta oval şeklinde deliklerin görülmesi, ağaç altlarında sap dibinden yenmiş taze yaprakların bulunması, aşı gözlerinin veya taze sürgünlerin kemirilmiş olması bu zararlının varlığını gösterir. Erginler konukçusu olduğu bitkilerin yapraklarını çok ender olarak ve az miktarda yer fakat genç sürgünleri, aşı tomurcuklarını yaprak saplarını (özellikle özsuyu düzeni bozulmuş ağaçlarda) oburca yiyerek tahrip eder ve büyük zarar verirler. Genç larva daima toprak yüzeyinden aşağıda, kök kabuğunun altında bulunur ve kambiyum tabakasını kemirir. Larva kök kabuğu altında galeriler açar, bitkinin beslenmesine engel olur, galerilerin içi pislik ve talaş ile doludur. Kıraçta kuruyan herhangi bir nedenle susuzluk çeken meyve ağaçları, antepfıstığı ve kavaklara büyük ölçüde zarar verir, ağaçlarda önce büyüme durur, sonra larva sayısının çoğalması ile gittikçe artan bir zayıflık ve  sonunda ölüm görülür. Fidanlar çok çabuk, diğer ağaçlar ise 2-5 sene içinde kururlar.

Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Ağaç altlarında erginlerin kolayca saklanabileceği ot, çalı vs. bulundurulmamalıdır. Sabahın erken saatlerinde ve akşam üzeri  gövde ve kök boğazında kolayca toplanarak erginler yok edilmelidir. Su ve gübrelemeye dikkat edilerek ağaçlar kuvvetli bulundurulmalıdır. Kabuklubit problemi yoksa, ağaçların gövdesine kireç badanası yapmak, yumurta koymasını güçleştireceğinden faydalıdır. Kabuklubit problemi varsa kireç badanası yapılmamalıdır.

Kimyasal Mücadele

Mücadeleye karar vermek için böceğin zararı görülmüş olmalıdır. Bu nedenle Mayıs ayının ilk haftasından başlayarak ergin çıkışı gözlenmelidir. Ağaçlarda ergin görüldüğünde veya bu ağaçların kök boğazları açılarak incelendiğinde larvalara veya zararına rastlanırsa mücadeleye karar verilir. İlaçlı mücadele Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında zararlının yumurtalarını kök boğazına koyduğu dönemde her 15 günde bir yapılmalıdır. İlaçlamada, ağaçların 1 m yüksekliğe kadar olan gövdeleri ve 1 m çaplı daire içinde kalan kök boğazı civarında toprak yüzeyi ilaçlanmalıdır. İlaçlar daima su ve çapadan sonra toprak yüzeyi kurumaya başladığı dönemde ve özellikle günün serin saatlerinde yapılmalıdır. Aşılı ağaçlarda aşı ve civarı mutlaka ilaçlanmalıdır. Devamlı ve en az iki yıllık kesintisiz bir mücadelenin sonucu gözle fark edilebilir.

Kullanılacak İlaçlar Ve Dozları

Kaynak:

www.egirdir-bahce.org/