Bağlarda Zararlılarla Mücadele
BAĞLARDA ZARARLILARLA MÜCADELE
BAĞ YAPRAKUYUZU
Gözle görülmeyecek kadar küçük bir akar türüdür. Ancak yaprağın üst yüzünde meydana getirdiği zarar belirtilerinden tanınır. Bağ yaprakuyuzu bağ yapraklarını alt yüzünden emer. Emgi yerlerinde önce gümüş renginde küfümsü görünümde alanlar oluşur. Bu grimsi renk daha sonra kahverengine dönüşür ve yaprağın üst yüzüne doğru kabartılar meydana gelir. Çok ağır bulaşmalarda ender olmakla beraber yaprağın üst yüzünde de beslenir. Zararlı genellikle asmanın yapraklarında bulunur. Bazen çiçek tomurcuklarında ve çiçeklerde beslendiği de görülmüştür. Yapraktaki beslenme ilkbaharda gözler açılırken başlar, geç sonbahara kadar devam eder. Bütün üzüm çeşitlerinde zararlıdır.
Bağ yaprakuyuzu ile bulaşık asmalar.
Mücadelesi :
Kimyasal Mücadele :
İlkbaharda bağda yapılan gözlemler sonucu yapraklarda zarar belirtileri gözlendiğinde ilaçlama yapılmalıdır.
Genellikle Bağ yaprakuyuzu’na karşı özel bir ilaçlama gerekmez. Zira Külleme hastalığı için atılan kükürt bu zararlıyı da kontrolü altında tutar. Ancak bu uygulamanın yeterli olmaması ve belirtilerin yoğun olarak tekrar görülmeğe başlaması halinde tekrar bir ilaçlama yapmada yarar vardır.
Tozlanmanın veya pülverizasyonun asmanın yeşil aksamının tümüne isabet edecek şekilde yapılmasına özen gösterilmelidir.
HAZİRANBÖCEĞİ
Haziranböceği larvası asmanın kökünde zararlıdır. Özellikle kumsal yerlere yeni dikilmiş asma çubuklarını ve daha önceden dikilmiş asmaların toprak altı kısımlarını kemirmek suretiyle zarar yaparlar. Kemirilen çubuklar tutmaz. Zarar gören asmalar da zamanla kurur. Özellikle yeni dikilen bağlardaki zararı çok fazladır. Zarar oranı bazı yıllar % 50-80 olabilir. Çoğu kez yıl içinde düzenli bağ tesis etmek pek mümkün olmaz.
Doğal düşmanları
Bu zararlıların bilinen en önemli doğal düşmanları, hem larvaları, hem de alacakaranlıkta uçan erginleri yiyen çeşitli kuş türleridir.
Mücadelesi :
Kültürel Önlemler :
Haziranböceği yumurta bırakmak için otlu yerleri tercih ettiğinden bulaşık alanları otlu bırakmamalı, larvaların hareketli olduğu ilkbahar ve yaz aylarında toprak işlemesi yapmak suretiyle larva ve yumurtalar güneş ışınları ile karşı karşıya bırakılmalıdır.
Biyolojik Mücadele :
Doğal biyolojik kontrolü desteklemek amacıyla; otlu alanlarda ilkbahar ve yazın toprak işlemesi yapılarak yüzeye çıkan larvalar kuşların beslenmesiyle önemli derecede azaltılabilir.
Kimyasal Mücadele :
Bu zararlıya karşı kimyasal mücadele koruyucu nitelikli olup tavsiye edilen ilaçlar entegre mücadele prensiplerine uygun değildir. Bu nedenle yalnız ihtiyaç duyulduğunda fidanlıklarda kullanılabilir.
Haziranböceği (Polyphylla fullo) larvaları
Haziranböceği [Klapperichicen (=Chloropsalta) viridissima Walker)(Hom.: Cicadidae)]
Tanımı, Yaşayışı ve Zarar Şekli :
Erginleri açık yeşil renklidir. Erkeklerin boyu kanatlarla birlikte ortalama 33.8 mm , dişilerin ise 35.0 mm’dir. Yaz ayları boyunca bağlarda erkeklerin sürekli ses çıkartmaları ve yanlarına yaklaşıldığında hemen uçmalarıyla kolayca tanınırlar.
Yumurtanın ortası şişkin olup iki tarafı sivridir. İlk bırakıldığında beyaz, açılmasına yakın ise koyu pembe renklidir. Boyu ortalama 1.5 mm’dir.
Yumurtadan yeni çıkan nimfler açık pembe renkte ve çok hareketlidir. Daha sonraki nimf dönemlerinde renk beyaz, kirli sarı ve yeşilimsidir. Beş yıllık nimflerin boyu 22-27 mm’ dir.
Ergin çıkışları Haziran sonlarında başlar, Temmuz ortalarında en yükseğe ulaşarak Ağustos başlarında sona erer. Böylece çıkışlar kademeli olur ve 35-45 gün sürer. Dişiler yumurtalarını bir yıllık sürgünlere bırakırlar. Bir dişi 600 kadar yumurta bırakabilir. Yumurtaların kuluçka süresi 27.3ºC sıcaklık ve %36 orantılı nem koşullarında 34-36 gün kadardır. Yumurtadan çıkan nimfler kendilerini toprağa atar ve bağ köklerine giderek beslenmeye başlarlar. Bunlar 5 yılda gelişirler ve bu süre içinde toprak altında kalırlar. Beş yılda 1 döl verir.
Dişilerin yumurta bırakmak için ovipozitörleriyle bir yıllık sürgünlere açmış olduğu delikler, sürgünün büyümesiyle genişler ve 5-6 cm uzunluğunda çatlaklar oluşur. Fakat bu çatlaklar sürgünün kurumasına neden olmaz.
Asma ağustosböceği’nin esas zararını nimfler yapar. Bunlar asma köklerinin öz suyunu emmek suretiyle sürgünlerin zayıflayıp bodur kalmasına, boğum aralarının kısalmasına, yaprakların küçülmesine ve vaktinden önce sararıp dökülmesine neden olur. Asma kökleri emgi nedeniyle siyahlaşıp çürür. Sonuç olarak asma çalılaşır ve zamanla ürün alınamaz hale gelir.
Mücadelesi :
Kültürel önlemler :
Asma köklerinin öz suyunu emmek suretiyle asmayı zayıflatıp verimi düşürdüğü için, öncelikle bağları kuvvetli bulundurmak gerekir. Bunun için bağlar bilinçli olarak gübrelenmeli ve toprak işlemesi zamanında yapılmalıdır.
Mekanik Mücadele :
Asma sürgünlerinde yumurta bırakılmış yara izleri gözle kolaylıkla görülebilir. Yumurtaların açılmasından önce bu yara yerlerinin altından kesilmek suretiyle bir mekaniksel mücadele uygulanmalıdır. Bunun için bağda tesadüfen seçilen asmalardan alınan 100 adet yumurta bırakılmış dalda yumurta rengi incelenir. Eğer %50’den fazla dalda yumurta pembe renk almışsa, dal kesme işlemine geçilir. Kesilen dallar güneş altında bırakılarak 24 saat içinde suyu çekilen çubuklardaki yumurtaların ölmesi sağlanır. Dal kesme işlemine genellikle Ağustos ayında başlanır ve 12-13 gün içinde bitirilir.
Ayrıca sabahın erken saatlerinde uyuşuk halde bulunan erginlerin elle toplanması da yararlıdır. Bu da Haziran’ın son haftasında başlayıp Temmuz sonuna kadar devam eder. Asma ağustosböceği nimflerinin gelişmelerini 5 yılda tamamladıkları göz önünde bulundurularak, bu zararlı ile bulaşık bir bölgede yapılacak mücadelenin üs tüste en az 5 yıl devam etmesi gerekir.
Erginleri açık yeşil renklidir. Erkeklerin boyu kanatlarla birlikte ortalama 33.8 mm , dişilerin ise 35.0 mm’dir. Yaz ayları boyunca bağlarda erkeklerin sürekli ses çıkartmaları ve yanlarına yaklaşıldığında hemen uçmalarıyla kolayca tanınırlar.
Yumurtanın ortası şişkin olup iki tarafı sivridir. İlk bırakıldığında beyaz, açılmasına yakın ise koyu pembe renklidir. Boyu ortalama 1.5 mm’dir.
Yumurtadan yeni çıkan nimfler açık pembe renkte ve çok hareketlidir. Daha sonraki nimf dönemlerinde renk beyaz, kirli sarı ve yeşilimsidir. Beş yıllık nimflerin boyu 22-27 mm’ dir.
Ergin çıkışları Haziran sonlarında başlar, Temmuz ortalarında en yükseğe ulaşarak Ağustos başlarında sona erer. Böylece çıkışlar kademeli olur ve 35-45 gün sürer. Dişiler yumurtalarını bir yıllık sürgünlere bırakırlar. Bir dişi 600 kadar yumurta bırakabilir. Yumurtaların kuluçka süresi 27.3ºC sıcaklık ve %36 orantılı nem koşullarında 34-36 gün kadardır. Yumurtadan çıkan nimfler kendilerini toprağa atar ve bağ köklerine giderek beslenmeye başlarlar. Bunlar 5 yılda gelişirler ve bu süre içinde toprak altında kalırlar. Beş yılda 1 döl verir.
Dişilerin yumurta bırakmak için ovipozitörleriyle bir yıllık sürgünlere açmış olduğu delikler, sürgünün büyümesiyle genişler ve 5-6 cm uzunluğunda çatlaklar oluşur. Fakat bu çatlaklar sürgünün kurumasına neden olmaz.
Asma ağustosböceği’nin esas zararını nimfler yapar. Bunlar asma köklerinin öz suyunu emmek suretiyle sürgünlerin zayıflayıp bodur kalmasına, boğum aralarının kısalmasına, yaprakların küçülmesine ve vaktinden önce sararıp dökülmesine neden olur. Asma kökleri emgi nedeniyle siyahlaşıp çürür. Sonuç olarak asma çalılaşır ve zamanla ürün alınamaz hale gelir.
Asma köklerinin öz suyunu emmek suretiyle asmayı zayıflatıp verimi düşürdüğü için, öncelikle bağları kuvvetli bulundurmak gerekir. Bunun için bağlar bilinçli olarak gübrelenmeli ve toprak işlemesi zamanında yapılmalıdır.
Asma sürgünlerinde yumurta bırakılmış yara izleri gözle kolaylıkla görülebilir. Yumurtaların açılmasından önce bu yara yerlerinin altından kesilmek suretiyle bir mekaniksel mücadele uygulanmalıdır. Bunun için bağda tesadüfen seçilen asmalardan alınan 100 adet yumurta bırakılmış dalda yumurta rengi incelenir. Eğer %50’den fazla dalda yumurta pembe renk almışsa, dal kesme işlemine geçilir. Kesilen dallar güneş altında bırakılarak 24 saat içinde suyu çekilen çubuklardaki yumurtaların ölmesi sağlanır. Dal kesme işlemine genellikle Ağustos ayında başlanır ve 12-13 gün içinde bitirilir.
Ayrıca sabahın erken saatlerinde uyuşuk halde bulunan erginlerin elle toplanması da yararlıdır. Bu da Haziran’ın son haftasında başlayıp Temmuz sonuna kadar devam eder. Asma ağustosböceği nimflerinin gelişmelerini 5 yılda tamamladıkları göz önünde bulundurularak, bu zararlı ile bulaşık bir bölgede yapılacak mücadelenin üs tüste en az 5 yıl devam etmesi gerekir.