TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN ÇALIŞMASI
Bu dersimizde Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerinin kuruluşu, amacı, çalışma konuları ve Türk tarımındaki yerini ve önemini inceleyeceğiz.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN ÇALIŞMASI
Çiftçilerin; hele küçük çiftçilerin bankalardan kredi almaları çok zor hatta imkânsızdır. Zira küçük çiftçiler bankalara güven verememektedirler. Zaten kredi alabilmek için, güvence gösterecek mal varlıkları da pek yoktur.
Bankalardan borç alamayan küçük çiftçiler şahıslara yönelirler. Burada da yüksek faiz ve daha bir çok ekonomik ve sosyal sorun ortaya çıkar.
Ancak çiftçinin üretim faaliyetlerini yürütebilmesi için krediye ihtiyacı olduğu da değişmeyen bir gerçektir. İşte Tarım Kredi Kooperatifleri, çiftçilerin kredi ihtiyaçlarını en iyi giderebilecek tek örgüt olarak ortaya çıkmaktadır.
Resim 1. Tarım Kredi Kooperatiflerini Merkez Birliği.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN AMAÇLARI NELERDİR?
Tarım Kredi Kooperatiflerinin amaçları şu şekilde sıralanabilir.
1 - Mevduat toplamak
2- Kredi sağlamak
3- Faiz haddini düşürmek
4- Ortaklara kredi konusunda tavsiyelerde bulunmak
5- Alınan kredinin üretiminde kullanılmasını gerçekleştirerek tarımsal üretimin artmasını sağlamak
6- Tarımsal girdileri ve diğer ihtiyaçları, kaliteli, ucuz ve zamanında temin ederek hizmete sunmak.
Bunun için Tarım Kredi kooperatifleri ortaklarına, yalnız üretim işlerinde kullanılmak üzere kredi verilir.
Resim 2. Tarım Kredi Kooperatiflerinin ortaklara sağladığı
kredilerden biri de gübredir.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ NE ZAMAN KURULMUŞTUR?
1929 yılına kadar çiftçilerimize kredi Ziraat Bankası tarafından verilmiştir. 1929 yılından itibaren Türkiye'de bugünkü anlamda tarım kredi kooperatifleri kurulmağa başlanmıştır.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN KURULMASINA NEDEN GEREK GÖRÜLMÜŞTÜR?
1- Ziraat Bankasının ilçe ve illerde şubeleri vardır. Çiftçilerin buralardan kredi alması gelip gitmesi gibi birçok güçlükler vardır. Kooperatifler bucak ve köylerde örgütlenerek bu güçlüğü ortadan kaldırmıştır.
2- Ziraat bankası birçok çiftçiye kredi verdiğinden, sağlıklı kontrol mekanizması oluşturamamakta ve aldıkları parayı kullanmakta çiftçileri serbest bırakmak zorunda kalmaktadır. Bu şekilde kredinin verimli olmadığı da bir gerçektir.
3- Çiftçilerimiz çoğunluğu küçük çiftçi olduğundan, kredi almak için Ziraat Bankasına garanti verememektedirler.
İşte bu sakıncaları ortadan kaldırmak için Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması uygun bulunmuştur.
Resim 3. Ortaklara sağlanan harman makinasıyla çalışma.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN ÖNEMİ
Türkiye nüfusunun yaklaşık % 50'si kırsal alanda yaşamaktadır. Yani tarımla uğraşmaktadır. Dolayısıyla Türk Ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanmaktadır. Şu halde tarımın ekonomik bünyesinin güçlenmesi, Türk ekonomisinin güçlenmesi demektir.
Daha öncede belirtildiği gibi, Türkiye'de genel olarak küçük çiftçi işletmeleri hakimdir. Bunlardan yıllık tüketim ihtiyaçlarını ancak sağlayabilecek durumdadırlar. Yeni üretim yapabilmek için herhangi bir tasarruf yapabilmeleri ve yatırım yapabilmeleri mümkün değildir. Halbuki modern tarımda üretim yapabilmek için, toprak ve iş gücünden başka birçok üretim araçlarına ihtiyaç vardır. Bu küçük çiftçilerin banka veya şahıslardan kredi sağlamalarının güçlüğüne de yukarıda değinilmişti.
Bu nedenle küçük çiftçiye en uygun şartlarda krediyi Tarım Kredi Kooperatifleri sağlamaktadır ve bu bakımdan da Türkiye için önemi çok büyüktür.
Ülkemizde küçük çiftçinin kredi sorunu, milyonlarca üreticinin sorunudur. Bu sorunu en iyi biçimde çözebilecek örgüt de Tarım Kredi Kooperatifleridir.
Resim 4. Gübrenin taşınmasından bir görüntü.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNİN KURULUŞ YAPISI
Kuruluş yapı itibariyle Türkiye'nin dört bir yanında, bilhassa köy ve kasabalarda faaliyet gösteren 2499 birim Tarım Kredi kooperatifi, vilayetlerde teşkilatlanan 16 bölge birliği ve Ankara'da Merkez Birliği olmak üzere üç kademede Türk köylü ve çiftçisine hizmet götürmektedir.
Hizmet götürülen köy sayısı 27851 , ortak çiftçi sayısı 1.519.374 ü bulan bir kuruluştur.
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİNCE ORTAKLARA SAĞLANAN KREDİLER
Dersimizde son olarak, Tarım Kredi Kooperatiflerinin ortaklarına sağladığı kredileri anlatırken, ayni verme yönündeki gelişmelerden ve çok amaçlı kooperatifçilik çalışmalarından da kısaca söz edeceğiz.
Tarım Kredi Kooperatifleri son yıllarda, ortaklarına sağladığı nakdi kredinin yanında ayni kredi olarak gübre yem, tohumluk, fide, tarımsal ilaç, araç, gereç, damızlık süt ineği ve tüketim ihtiyaç maddelerinin toptan ve ucuza sağlanması ve ortaklarına dağıtılması faaliyetlerine de başlamış bulunmaktadır.
Ortaklara sağlanan krediler de şunlardır;
1 - Kısa Vadeli İhtiyaç Kredileri:
Ortakların tarımsal (İşletmelerine ait, tohumluk, fide, gübre, ilaç, yem, ekme biçme, toplama kurutma gibi faaliyetleri ile insan, hayvan, makina işçiliği ücretlerin ödenmesi, ortağın yıllık işletme sermayesinin zayıf ve eksik unsurlarının tamamlanması amacıyla, nakdi ve ayni olarak azami bir yıl vade ile verilen kredilerdir.
2- Orta Vadeli İhtiyaç Kredileri:
Tarımsal işletmenin her nevi canlı, cansız unsurlarını oluşturan, tarımsal araç gereç, traktör, su motoru, mibzer, patoz pülverizatör, pulluk, diskaro, at arabası, romörk ve bunların lastikleri gibi malzemelerle, ihtiyaç duyulan iş; çift ve irat hayvanlarının sağlanması amacıyla en çok beş yıla kadar açılan aynı kredilerdir.
3- Diğer Krediler:
EI sanatları, pazarlama, destekleme kredileri ile işlemin mahiyetine göre merkez birliğince açılan kredilerdir.
