PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFLERİ (PANKOBİRLİK) ÇALIŞMA ESASLARI

Pancar kooperatifleri ve Pankobirlik'in kuruluş nedenleri ve ortaklarına götürdükleri  hizmetlerin  incelenmesi  bu dersimizin konusunu oluşturmaktadır.

PANCAR EKİCİLERİ KOOPERATİFLERİ (PANKOBİRLİK) ÇALIŞMA  ESASLARI

Pancar kooperatifleri ve Pankobirlik'in kuruluş nedenleri ve ortaklarına  götürdükleri  hizmetlerin  incelenmesi  bu  dersimizin konusunu oluşturmaktadır.
Ülkemizde kurulmuş tarımsal amaçlı kooperatifler içerisinde 28 kooperatifi ve 1 milyon 446 bin'e ulaşan ortak sayısıyla Pankobirlik önemli bir yere sahiptir. Pankobirlik Devletten herhangi bir kredi ve destekleme yardımı görmeksizin, bütün yurt sathına yayılmış küçük ölçekli  işletme sahiplerinin ödemiş oldukları  ortaklık payları  ile gerçekleştirilmiştir.
Dersimizde bu kuruluşumuzun çalışmalarını ve hizmetlerini inceleyeceğiz.

PANCAR  EKİCİLERİ  KOOPERATİFLERİ  NE  AMAÇLA KURULDU?

Pancar üreticilerinin
a)  Ekonomik dayanışma yoluyla kalkınmaları
b)  Üretimde yeni teknolojileri kullanarak daha verimli çalışmaya yönelmeleri
c)  Verimli çalışmaya öncülük edecek olan her türlü üretim girdisini uygun şartlarda, ucuz ve kaliteli olarak temin etmeleri
d)  Sosyal güvenliklerinin teminatı olan gelirlerinde devamlılığın sağlanması ve garanti altına alınması
e)  Ortak menfaatler doğrultusunda birer sosyal dayanışma ve yardımlaşma hareketi olarak kurulmuştur.

Resim 1. Pancar kooperatifleri pancar üreticilerinin kalkınmasını
temel hedef almıştır.
PANCAR  EKİCİ  KOOPERATİFLERİNİN  KURULMASI ÜLKE İÇİN NE GİBİ YARARLAR SAĞLAMIŞTIR?

a)  Ülkenin artan şeker ihtiyacının karşılanması ve bunun için gerekli yeni şeker fabrikalarının kurulmasına öncülük etmişlerdir.
b)  Şeker  fabrikalarına  kuruluşunda  finansal   destek sağlamışlardır.
c)  Pancar  ekim  alanlarının  genişletilmesinde  büyük  bir potansiyel ve itici güç olmuşlardır.

Resim 2. Pankobirlik 1972 yılında pancar ekicileri  kooperatifleri üst birliği
olarak kurulmuştur.

PANKOBİRLİK NİÇİN  VE NE ZAMAN  KURULMUŞTUR?

Yıllarca  ortaklarının  ekonomik  ve  sosyal  gelişmesine  ve kalkınmasına  katkılar sağlayan  pancar kooperatiflerinin  sayıları giderek artmış ve 1970 lerde 19 a ulaşmıştır. O dönemlerde her türlü sorunlar,  kooperatifler  bünyesinde  bireysel  çabalarla  çözülmeye çalışılmıştır. Her geçen gün büyüme ve gelişmenin beraberinde getirdiği  idari,  mali  ve  yasal  sorunların  aşılmasında  pek  çok problemlerle karşılaşılmıştır. Sonuçta gelişmiş ülkelerde olduğu gibi üst birlik halinde örgütlenmeleri benimsenmiştir. 31-3-1972 tarihinde üst birlik olarak "PANKOBİRLİK" (Pancar ekicileri kooperatifleri birliği) kurulmuştur.  

PANKOBİRLİK'İN  GÖREVLERİ  NELERDİR?

a)  Ortak kooperatifleri kamu ve özel kuruluşlara karşı temsil eder.

ç)  Ortaklar,  yönetim,  denetim  kurulu  üyeleri  ve  çalışan personelin gerekli eğitimlerini sağlar.
d)  Ortaklarca ihtiyaç duyulan her türlü tarımsal girdiyi yurt içi ve yurt dışından temin eder.
e)  Kooperatiflerin ve iştiraklerinin kayıt ve işlemlerini denetler
f)  Denetim sonuçlarına göre faaliyetlerine yön verir.
g)  Ortakların ve kooperatiflerin sorunlarının kamuoyuna ve yetkililere anlatılması ve çözümlenmesi için gerekli yayın ve tanıtım hizmetlerini sürdürür.
h)  Gerekli danışmanlık hizmetlerini verir.
ı)  Kooperatifçilik fikrinin yayılması, geliştirilmesi ve korunmasını sağlar.
i)  Yurt içi ve dışındaki benzer kooperatiflerle ilişkiler kurulması ve geliştirilmesi gibi faaliyetleri mevcut olanaklarıyla sürdürür.

Resim 3. Pankobirlik  ortaklarca  ihtiyaç  duyulan  her  türlü  tarımsal girdiyi
yurt içi ve dışından temin eder.

Resim 4. Pancar  Ekicileri  Kooperatiflerinin  ülke  tarımına  sağladığı 
bir diğer fayda da çiftçilere sağladığı alet ve  makinelerdir.

Şekil 5. Tarımsal makinelerden bir diğer örnek.

PANKOBİRLİK ÜLKE EKONOMİSİNE NE GİBİ YARARLAR  SAĞLAR?

a) Öz kaynaklarından sağladığı gelirleri tarım sanayi ve hizmet sektörüne aktarmaktadır.
b)  Tarıma dayalı çok sayıda sanayi işletmelerine hammadde sağlamaktadır.
c)  İç ve dış ticari faaliyetlerle bulunarak ekonomide ticari hacim oluşturmaktır.
d)  Çeşitli  çalışmalarıyla  iş  gücü  yaratmakta  ve  bunu değerlendirmektedir.

"PANKOBİRLİK" İN  FAALİYETLERİ  NELERDİR?

1- Ortaklarını ilgilendiren tarım ürünlerinin taban fiyatlarının tespitiyle, tüketicilere yapılacak olan yardımlar ve ürün bedellerinin ödenmesine ilişkin faaliyetler.
2-  Kooperatif ortaklarının çeşitli tarımsal girdi ihtiyaçlarının teminiyle ilgili faaliyetler,
3-  Kooperatiflerin yönetimine ilişkin faaliyetler,
4-  Basın-yayın ve halkla ilişkiler ve eğitim faaliyetleri,
5-  Diğer faaliyetler,  olmak üzere beş ana gruba ayrılarak anlatmak mümkündür.