ORTAK MÜLKİYETİNDE SERACILIK PROJESİ
Bu dersimizde serada yetiştiricilik yapan çiftçilerin kooperatif aracılığıyla nasıl desteklendiğini göreceğiz.
Ancak önce sera hakkında bilgiler ve seracılığın öneminden bahsederek dağarcığımızı tazeleyelim.
SERADA YETİŞTİRİCİLİK NEDİR?
İklimin elverişsiz olduğu zamanlarda, iklimin etkisinin kaldırıldığı özel yapılarda sebze, süs bitkileri vb. üretimi yapılmasına serada yetiştiricilik denir.
Şekil 1. Serada yetiştiricilik.
SERADA YETİŞTİRİCİLİĞİN ÖNEMİ
- Az ekim alanında fazla ürün almak mümkündür.
- Pazarda sebze uzun süre bulunur.
- Hem halkın geçimine hem de ihraç yoluyla milli ekonomiye katkıda bulunur.
- Ürün kalitesini yükseltir.
- İşletmede devamlı çalışma sağlanır.
- Seracılıkta ilgili cam, demir, plastik vb. sanayilerin satış imkanları artar.
SERA İŞLETMECİLİĞİNİN DURUMU
Serada yetiştiricilik açıkta yetiştiriciliğe göre daha fazla girdi ve hizmet gerektirir.
Oysa bu işletmelerin tesisi, tohum, gübre, mücadele, teknik bilgi vb. gibi zamanında ve uygun fiyatlarla temini ile uygun pazar koşullarını yaratması güçtür.
Devlet seracıların bu sorunlarının çözümüne yardımcı olan kooperatifçiliği teşvik amacıyla kooperatiflerin projeli faaliyetlerine faizli krediler vermektedir.
ORTAKLAR MÜLKİYETİNDE SERACILIK PROJESİ
Besi ve süt sığırcılığında olduğu gibi seracılığında Türkiye Ekonomisindeki önemine bağlı olarak seracılıkta da rantabl uygulanabilir proje oluşturulmuştur.
Bu projede tesis ve canlı demirbaşlar ortağın kendi mülkiyetinde ve kooperatifler sadece girdi temin ederek üretilen ürünleri pazarlayacaktır.
PROJENİN SAĞLAYACAĞI FAYDALAR NELERDİR?
Seracılığın öneminde belirtilen konuların yanısıra her bir seradan (Domates ve salatalık üretildiğini varsayarsak) bir yılda 6 ton domates ve 5 ton hıyar yetiştirilmiş olacaktır.
Kooperatifçe ise 300 ton domates ve 250 ton hıyar üretilmiş ve pazarlanmış olacaktır.
Ayrıca 106 kişiye iş sağlanacaktır.
Şekil 2. Serada domates yetiştiriciliği.
SERACILIK PROJESİNİN ÖZELLİKLERİ
Diğer tarımsal projelerde olduğu gibi seracılık projesinde de fizibilite raporları genel, teknik ve ekonomik yönden açıklanan bölümler halinde hazırlanırlar. Bunlar alt başlıklarıyla şöyledir.
I. BÖLÜM
1.1- Projenin Özeti
1 .2- Projenin Gerekçesi ve Faydaları
1 .3- Projenin Beş Yıllık Kalkınma Planları ve Yıllık Programlarla İlgisi
1.4- Projenin Kooperatifçilikle İlgisi
II. BÖLÜM
1- PİYASA ETÜDÜ
1.1.) Üretim Bölgeleri ve Örtülü Alanların Dağılımı
1.2 .) Seralarda yetiştirilen sebzelerin ekiliş ve üretimleri
1.3.) Sera ve işletme büyüklükleri
1.4.) Talep projeksiyonu ve üretim tahminleri
1.5.) Yurt içi tüketim
1.6.) Dış ticaret durumu
1.7) Fiyatlar
2- KURULUŞ YERİ VE KAPASİTE SEÇİMİ
2.1 .) Kuruluş Yeri Seçimi
2.2.) Kapasite Seçimi
3- TEKNİK ETÜDLER
3.1.) Tohumların Özellikleri
3.2.) Yetiştirme Teknikleri
3.3.) Yetiştirme Dönemleri
3.4.) Girdi Kullanımı
III. BÖLÜM
1- YATIRIM SÜRESİ BİLGİLERİ
1.1.) Sabit yatırım tutarının hesaplanması
1.2.) İşletme seviyesi ihtiyacının hesaplanması
1.3.) Toplam yatırım tutarı
1.4.) Yatırımın yıllara dağılımı
1.5.) Yatırımın finansman ihtiyacı
1.6.) Yatırım Finansman planı
2- İŞLETME DÖNEMİ BİLGİLERİ
2.1.) İşletme Dönemi Gelirlerinin Hesaplanması
2.2.) İşletme Dönemi Giderlerinin Hesaplanması
3- PROJENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
3.1.) Yatırım ve işletme dönemi taksit ve faizlerinin hesaplanması
3.2.) Proforma gelir, gider ve fonların akış tablosu
3.3.) Ortalama borç ödeme oranı
3.4.) Projenin Mali Yönden Değerlendirilmesi
3.4.1.) Geri Ödeme Süresi
3.4.2.) Fayda Masraf Oranı
3.4.3.) İç Kârlılık Oranı
3.5.) Başabaş Noktası
3.6.) Projenin Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi
3.6.1.) Projenin Yaratacağı Katma Değer
3.6.2.) Projenin Sermaye Hasıla Oranı
3.6.3.) Projenin İstihdam Etkisi
3.6.4.) Projenin İstihdam Katkısı
Seracılık projelerinin nasıl hazırlandığının daha iyi anlaşılması için özet, kapasite ve yer seçimi üzerinde açıklamalar getirilmiştir.
1- PROJENİN ÖZETİ
1.1.) Kuruluşun Adı : Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
1.2.) Projenin Adı : Ortaklar Mülkiyetinde 50 Adet Sera
1.3.) Projenin Maliyeti : Yeni Proje
1.4.) Projenin Gerekçesi : Sebze Üretimini Artırmak
1.5.) Üretilecek Mal ve Hizmetler : 11 Ton/Yıl Sebze
1.6.) Proje Tutarı : 2.187.121 .199.- TL
Sabit Yatırım : 2.056.699.- TL
İşletme Sermayesi : 130.869.500.- TL
1.7.) Yatırım Uygulama Süresi : 1 yıl
Şekil 3.
1.8.) Projenin Faydalı Ömrü : 30 yıl
1.9.) Projenin
Toplam Yıllık Geliri : 1 .200.000.000- TL
Toplam Yıllık Gideri : 322.637.568.- TL
Gayri Safi Kâr : 877.362.432.- TL
1.10.) Projenin İstihdam
Kapasitesi : 106 kişi 1.11.) Projenin Finansman
Kaynakları : %25 Özkaymak %75 T.K.B. Kredisi
1.12.) Projeye Verilecek Hukuki
Şekil : Kooperatif Organizasyon T.K.B. Teşkilatlanma
ve Destekleme Genel Müdürlüğü
PROJENİN KAPASİTESİ NEDİR?
Projenin kapasitesi her işletme için 500 m2 olarak belirlenmiştir. Kredi 50 aile bir araya geldiğinde kullandırılır.
Seralarda domates, hıyar, biber, yetiştirilmesi planlanmaktadır.
Şekil 4. İki komşu, müşterek bir dayanışmanın en güzel örneğini veriyorlar.
YER SEÇİMİNDE ARANAN ÖZELLİKLER
- Sera yeri kaliteli toprağa sahip olmalıdır.
- Arazi %0,3-1 meyilli olmalıdır. Ancak meyil daha fazla is~ teraslar ile tesviye edilmiş olmalıdır.
- Sera yerine su başta olmak üzere devamlı ener sağlanabilmelidir.
- Sera yeri endüstri bölgelerinin dışında olmalıdır.
- Sera yeri belirlenirken rüzgar olmayan yerler olmalıdır.
Rüzgarlı yerlerde sera kurma mecburiyeti varsa rüzgar kıranla tesis edilmelidir.
Yağış seraları değişik şekilde etkiler. Fazla yağış az meyilli seralarda birikerek çatıya baskı yaparak bozar bu nedenle karlı bölgelerde seralar ayrı ayrı kurulmalıdır.